[Translate to Rumantsch:] Eine Auswahl technologischer Innovationen wurde Vertreterinnen und Vertreter aus Politik, Wirtschaft und Wissenschaft anlässlich des 5. Hochschultags der FH Graubünden präsentiert; hier das autonome Wasserboot.[Translate to Rumantsch:] Eine Auswahl technologischer Innovationen wurde Vertreterinnen und Vertreter aus Politik, Wirtschaft und Wissenschaft anlässlich des 5. Hochschultags der FH Graubünden präsentiert; hier das autonome Wasserboot.
novitads

5avel di da la scola auta

Al di da la scola auta brigliescha la SAS Grischun cun innovaziuns tecnicas

09.12.2025

Da tecnologias da salvament per situaziuns da privel fin a sistems autonoms per la protecziun dal spazi da viver alpin: La Scola auta spezialisada dal Grischun sviluppa innovaziuns tecnologicas che han effect lunsch sur ils cunfins dal campus. Ina selecziun da quests projects orientads vers l'avegnir ha ella preschentà a chaschun dal di da la scola auta a represchentantas e represchentants da la politica, l'economia e la scienza. L'occurrenza ha dà la chaschun per ina discussiun animada davart l'impurtanza da la SAS Grischun per la forza innovativa dal Grischun.

Saja quai per analisar donns da stemprà en il guaud, mesirar a moda segira radioactivitad u proteger spezias da plantas periclitadas – la Scola auta spezialisada dal Grischun influenzescha cun sias innovaziun numerus secturs da la vita publica. Ussa ha ella preschentà ina selecziun d'innovaziuns tecnologicas impurtantas a las persunas preschentas. Per exempel l'uschenumnà BoarAI – in vehichel nunoccupà che sa salvar persunas senza schientscha cun agid d'in mecanissem teleguidà or d'ina zona da privel contaminada chemicamain e che sa mesirar las concentraziuns. U in vehichel autonom per sut l'aua ch'identifitgescha plantas degnas da vegnir protegidas e che cartescha il medem mument il fund dals lais alpins. En pli la drona che analisescha a moda effizienta ils donns da stemprà en ina part dal guaud e che detectescha plantas cupitgadas. La finamira da las preschentaziuns è stada d'accentuar e mussar a las represchentantas ed als represchentants da la politica, l'economia e la scienza la rolla da la Scola auta spezialisada dal Grischun per l'abilitad d'innovaziun dal chantun Grischun. Scolas autas, cunzunt scolas autas spezialisadas, promovan numnadamain adina l'innovaziun e sviluppan uschia soluziuns per sfidas actualas en la pratica. Ditg concret: ellas accelereschan la perscrutaziun applitgada, portan la savida actuala en las interpresas, scoleschan persunas qualifitgadas e creeschan raits da contact en l'economia, la politica e la societad, uschia che ideas novas chattan pli spert la via en la pratica. Questa circularitad è l'incumbensa oriunda da scolas autas.

Suenter hai dà ina discussiun animada davart la forza innovativa da la SAS Grischun. In input supplementar ha dà tranter auter il cumandant da corp Thomas Süssli che ha mussà en ses referat co che l'armada, l'economia e las scolas autas animeschan ina l'autra e promovan uschia l'innovaziun. Las schanzas e ristgas d'innovaziuns tecnicas èn vegnidas concretisadas en ina discussiun da podium cun il rectur Gian-Paolo Curcio, il cumandant da corp Thomas Süssli, l’interprendidra Annett Mundani, l'interprendider Beat De Coi e directur da studi Tobias Leutenegger.

In cristal d'onur per la collavuraziun en connex cun il perfecziunament
A chaschun dal 5avel di da la scola auta ha la presidenta dal cussegl da la SAS Grischun, Brigitta M. Gadient, surdà il cristal d'onur da la scola al cumandant da corp Thomas Süssli. En sia laudatio ha ella accentuà sia rolla impurtanta en la creaziun da pliras purschidas da perfecziunament da l'Armada svizra en collavuraziun cun la SAS Grischun, uschia er il CAS «Strategy with Impact» ed il CAS «Innovation for Defence». Cun Thomas Süssli vegn il cristal d'onur da la SAS Grischun surdà quest onn ad in alumnus. Thomas Süssli ha absolvì l'onn 2010 cun success l'EMBA en General Management.

Citats

  • Thomas Süssli, schef da l'armada: «Per rinforzar la capacitad da defensiun èn centralas per l'Armada svizra innovaziuns tecnicas. In factur-clav è en quel connex la collavuraziun cun scolas autas sco la SAS Grischun.»
  • Beat De Coi, president dal cussegl administrativ: «Sin fundament da sia topografia profitescha surtut il spazi alpin d'innovaziuns tecnologicas sco roboters e dronas. Tant pli impurtant èsi che la SAS Grischun scoleschia era las persunas qualifitgadas.»
  • Valérie Favre Accola, presidenta dal Cussegl grond: «Rinforzar l'abilitad d'innovaziun e la cumpetitivitad da las interpresas grischunas ed uschia las regiuns è decisiv per nossa bainstanza futura. Era cun ses labors reals sustegna la SAS Grischun l'ulteriur svilup e la creschientscha da noss chantun.»
  • Marcus Caduff, president da la regenza: «Per ch'il Grischun sco plazza economica ed innovativa restia capabel da concurrer, duvrain nus il transfer da savida tranter la furmaziun, la perscrutaziun e l'economia. En quel connex fa la SAS Grischun lavur impurtanta a favur dal chantun.»
  • Jon Domenic Parolini, cusseglier guvernativ: «Umans cun ina buna scolaziun èn ina da las resursas las pli impurtantas da noss chantun. Cun la savida actuala acquistada a la SAS Grischun pon las persunas qualifitgadas chattar lur plaz en l'economia e rinforzar las interpresas al lieu ed a moda persistenta.»
  • Brigitta M. Gadient, presidenta dal cussegl da la scola auta: «Nus gidain essenzialmain a rinforzar il Grischun sco plazza da la furmaziun sin nivel da scola auta e lieu da perscrutaziun, a proveder la regiun cun spezialistas e spezialists e persunas da cader ed a porscher a l'economia ed a la populaziun in profit immediat da la perscrutaziun applitgada.»
  • Gian-Paolo Curcio, rectur: «Nossa finamira è d'acquistar know-how, da stgaffir savida, da laschar circular questa savida e d'abilitar a maun da quella umans da sviluppar soluziuns per problems da la societad relevants. Las scolas autas n'han betg finamiras egoisticas, ellas èn qua per servir a la societad.»
     
Il 5avel di da scola auta ha la SAS dal Grischun preschentà innovaziuns tecnologicas ed ha dà l’occasiun per ina discussiun animada davart l’impurtanza da la scol’auta professiunala per la forza innovativa dal chantun.
Il 5avel di da scola auta ha la SAS dal Grischun preschentà innovaziuns tecnologicas ed ha dà l’occasiun per ina discussiun animada davart l’impurtanza da la scol’auta professiunala per la forza innovativa dal chantun.
A chaschun dal 5avel di da la scola auta ha la presidenta dal cussegl da la SAS Grischun, Brigitta M. Gadient, surdà il cristal d'onur da la scola al cumandant da corp Thomas Süssli.
A chaschun dal 5avel di da la scola auta ha la presidenta dal cussegl da la SAS Grischun, Brigitta M. Gadient, surdà il cristal d'onur da la scola al cumandant da corp Thomas Süssli.
Ina selecziun d’innovaziuns tecnologicas è vegnida preschentada a represchentantas ed a represchentants da la politica, da l’economia e da la scienza a chaschun dal 5avel di da scola auta da la SAP Grischun; qua la bartga d’aua autonoma.
Ina selecziun d’innovaziuns tecnologicas è vegnida preschentada a represchentantas ed a represchentants da la politica, da l’economia e da la scienza a chaschun dal 5avel di da scola auta da la SAP Grischun; qua la bartga d’aua autonoma.

ulteriuras infurmaziuns

President
Prof. Dr. phil. Gian-Paolo Curcio

La Scola auta spezialisada dal Grischun

Sco scola auta metta la SAS Grischun il focus sin in pensar dinamic ed in agir proactiv. Questa tenuta la gida a concepir l'avegnir. La purschida da studis s’orientescha tenor las sfidas praticas da l’economia e da la societad. Sias 2400 studentas e students en scolaziun e perfecziunament furma ella a persunalitads responsablas. La SAS Grischun porscha studis e perfecziunaments en ils roms «architectura ed inschigneria da construcziun», «medias, tecnica ed IT» sco er «economia, servetschs e scienza d’infurmaziun». En sia perscrutaziun interdisciplinara e transdisciplinara metta ella il focus sin ils temas tecnologias futuras applitgadas, il svilup en il spazi alpin e l'agir tenor princips d'interpresa. Cun sias activitads contribuescha la SAS Grischun al success ed a la cumpetitivitad da persunas, instituziuns e regiuns. Ella ha fermas ragischs en la regiun, è d’impurtanza naziunala ed irradiescha en l’entir mund. fhgr.ch/rm